آرزو یارکه سلخوری ـ خبرنگار ایسنا منطقه قزوین : ‌استان قزوین همانند برخی از استان‌های کشور در روزهای 11 و 12 فروردین‌ماه شاهد بارش با حجم وسیعی بود که بر اثر آن خساراتی به خانه‌ها، انبارها و دامداری‌ها وارد شد، با توجه به اعلام هواشناسی اواخر فروردین‌ماه در قزوین شاهد بارشی سنگین خواهیم بود، اما مدیران استان چقدر برای کنترل این بارش‌ها آمادگی دارند؟

به گزارش ایسنا منطقه قزوین، سیل یک پدیده طبیعی است و در هنگام بروز مانند هر بلای طبیعی دیگر دارای آثار تخریبی غیرقابل‌اجتناب است، اما آنچه باعث افزایش خسارات و آسیب ناشی از سیل می‌شود عدم مدیریت صحیح می‌باشد و آنچه این پدیده را از حالت طبیعی خارج می‌کند و به‌صورت بلا درمی‌آورد، دخالت انسان در طبیعت است.

علی فرخ‌زاد معاون امور عمرانی استان قزوین می‌گوید: در استان قزوین 62 میلی‌متر بارندگی در 48 ساعت داشتیم که می‌توانیم بگوییم متوسط یک‌سوم کل بارندگی‌های سال را در این مدت کوتاه تجربه کردیم، این امر نشان‌دهنده حجم بارش‌ها است که براثر آن از 840 روستای موجود حدود 230 روستا درگیر سیل شدند.

وی ادامه می‌دهد: در اثر این بارش بعضی از رودخانه‌ها ازجمله باراجین دوره بازگشت 200 ساله و برخی مانند رودخانه نواب دوره بازگشت 100 ساله داشتند؛ یعنی در 100 سال گذشته این نوع بارندگی را در منطقه نداشتیم.

فرخ‌زاد با اشاره به اینکه سیل کمترین آسیب را در استان قزوین داشت، تاکید می‌کند: اگرچه بارندگی در ایام نوروز رخ داد، اما مدیران دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی حتی تمام شهردارها، بخشداران و دهیاران آماده‌باش کامل بودند و پیشگیری به‌صورت جدی رخ داد.

وی عنوان می‌کند: سعی کردیم در سطح استان از ظرفیت سد نهب و بالاخانلو که در دست‌ساخت است و آماده‌ی آبگیری نیست استفاده کنیم تا خسارت‌ها به شهرها و اراضی کشاورزی نداشته باشیم، بنابراین آب را به سمت سدها هدایت کردیم و 12 میلیون مترمکعب آب در سد نهب ذخیره شد.

معاون امور عمرانی استان قزوین یادآور می‌شود: رودخانه‌های حاجی عرب، ابهر رود، خر رود و زیاران در بارندگی اخیر طغیان کردند که مدیریت شدند، 230 هزار مترمکعب آب در بند زیاران ذخیره ‌شده بود که به‌صورت کنترل‌شده این میزان را تخلیه کردیم.

¢ نداشتن تجهیزات مهمترین مشکل بوئین‌زهرا در مقابله با سیل

علی رحمانی فرماندار بوئین‌زهرا در گزارشی که در سومین جلسه مدیریت بحران ارائه داد، نبود لجستیک و ماشین‌های سنگین، نبود بیل زنجیردار را از اساسی‌ترین مشکلات شهرستان بوئین‌زهرا در مواجهه با سیل دانست.

وی می‌گوید: در سیل اخیر با امکانات محلی و تجهیزات دولتی و مردمی توانستیم سیل را مهار و هدایت کنیم؛ برای مقابله با سیل نیاز به تهیه بیل زنجیردار داریم که درخواست آن را ارائه کردیم، اگر بیل زنجیردار نبود بسیاری از روستاهای این شهرستان دچار سیل‌زدگی می‌شدند.

رحمانی تاکید می‌کند: در حال حاضر دغدغه ما رودخانه‌های حاجی عرب، بالادست آراسنج، بالادست رامند، خررود و ابهر رود است که با امکانات موجود تاکنون مهار شده‌اند، در این چند روز که هوا مساعد است مقاوم‌سازی سدها شروع‌شده و در حال تثبیت موقعیت هستیم.

¢ الوند الگویی برای همه شهرها!

رضا گروسی فرماندار البرز نیز در جلسه ستاد مدیریت بحران با بیان اینکه گزارش خسارات و عملکرد این شهرستان کتباً به استاندار ارائه ‌شده است، تاکید کرد: آنچه اهمیت دارد بررسی اقدامات موثر صورت گرفته در الوند است و می‌توان از گزارش ارائه ‌شده به‌عنوان الگویی موفق بهره‌مند شد.

¢ آوج کمترین خسارت مالی و جانی را داشت

مهدی افتخاری سرپرست فرمانداری آوج نیز در جلسه مدیریت بحران بیان می‌کند: شهرستان آوج با بیش از 80 میلی‌متر بارندگی طی 36 ساعت بیشترین حجم از بارندگی را تجربه کرده است که علی‌رغم آن با توجه به اقدامات صورت گرفته کمترین آسیب را در حوزه مادی داشتیم و آسیب جانی نیز در این شهرستان صفر بوده است.

وی اضافه می‌کند: اغلب جمعیت شهرستان آوج را روستاییان تشکیل می‌دهند؛ به‌طوری‌که 70 درصد جمعیت شهرستان ساکن روستاها هستند و خانه‌های روستایی با کاه‌گل ساخته‌شده است، با توجه به بارش 36 ساعته باران در آوج در حال حاضر در مرحله بعد از بحران قرار داریم.

افتخاری تاکید می‌کند: با توجه به بافت روستایی آوج، خطر در کمین است و ممکن است این منازل در اثر بارش بعدی تخریب شوند. بنابراین بهترین فرصت است که بهسازی صورت بگیرد، همان‌طور که بعد از زلزله آوج در دهه 80 برخی از منازل بهسازی و مقاوم‌سازی شدند.

وی می‌گوید: 5 تیم در شهرستان آوج مستقر و در حال ارزیابی میزان خسارت هستند که بعد از بررسی دقیق، از طریق تهران تسهیلاتی به‌منظور بازسازی در اختیار شهرستان قرار خواهد گرفت.

¢ در رهاسازی آب تاکستان مشکلی نداریم

رضا طاهری فرماندار تاکستان نیز  اظهار می‌کند: در سیل اخیر در برآورد اولیه 638 واحد مسکونی از 10 تا 100 درصد، 580 انبار علوفه، 150 هکتار اراضی و باغات تخریب ‌شده است، همچنین شاهد تخریب برخی جاده‌ها بودیم.

وی اضافه می‌کند: قبل از سیل لایروبی رودخانه‌ها را انجام دادیم و سد نهب را کنترل کردیم، در رهاسازی آب کمترین مشکل را داریم و با سد و بند خاکی تدبیر شده است و نیاز دارد که فکر اساسی در این حوزه انجام شود.

¢ خسارت 18 میلیارد تومانی آبیک در سیل

احمدپور فرماندار آبیک بابیان اینکه در بارندگی اخیر در آبیک 18 میلیارد تومان خسارت داشتیم، اظهار می‌کند: اقدامات مختلفی برای مقابله با سیل انجام ‌شده است که ازجمله آن می‌توان به ایجاد سیل بند، بازگشایی دهانه پل اتوبان، لایروبی کانال‌ها و قنوات، ایجاد سیل بند در شمال اتوبان آبیک اشاره کرد، این اقدامات جهت مقابله با سیل انجام شده است تا از ورود سیل به شهر آبیک و روستاها جلوگیری شود.

وی بیان می‌کند: آب را به تالاب ا...‌آباد که بعد از 13 سال احیا شده است؛ هدایت و طی 15 ساعت بارندگی طی دو مرحله بند انحرافی زیاران را تخلیه کردیم، علی‌رغم اقدامات انجام‌ شده برخی راه‌های دسترسی جاده‌های فرعی و اصلی، اسطبل‌ها و مزارع کشاورزی آسیب دیدند.

فرماندار آبیک بیان می‌کند: در برآورد اولیه خسارت‌ها 18 میلیارد تومان است، اما در مقابل، این بارندگی نعمت‌هایی داشت و سفره‌های زیرزمینی تغذیه و تالاب ا...آباد هشت هزار هکتار آبگیری و دشت مجدداً احیاشده است، در حال حاضر شرایط مساعد و روال عادی است و تلفات انسانی نداشتیم.

¢ قزوین در برابر سیل کاملا آماده است

به گزارش ایسنا، بر اساس جغرافیای طبیعی استان قزوین و میزان حادثه‌خیزی برخی مناطق آن، عدم مدیریت صحیح به‌منظور کاهش خسارات ناشی از سیل که می‌تواند خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری را بر جای بگذارد، در کشور و به‌تبع آن استان قزوین سیستم مناسب و کارآمدی برای پیشگیری و اعلام‌خطر برای سیل وجود ندارد. بنابراین در برخی از نقاط کشورمان متعاقب یک بارندگی چندروزه، سیلاب‌های مهیبی  جریان می‌یابد و خسارات زیادی ایجاد می‌کند، اما استان قزوین چه میزان آماده است؟

¢ بارندگی شدید در کمین قزوین

علی فرخزاد در این خصوص می‌گوید: بر اساس گزارش‌ها آخر فرودین ماه سال جاری یا اوایل اردیبهشت‌ماه سامانه بارندگی با شدت بالا داریم که شدت و زمان آن به‌صورت دقیق‌تر اعلام می‌شود، همچنین تدابیری پیش‌بینی‌شده است که با استفاده از آن‌ها انشاا... مشکلی نخواهیم داشت.

وی تاکید می‌کند: بارندگی که اخیراً رخ داد فرصتی است که از این آب‌ها برای تغذیه آب‌های زیرزمینی استفاده کنیم. بحران آب در قزوین هنوز جدی و مصوبات ستاد حفاظت از منابع آب پابرجا است و به قوت خودش باقی است تا دوران خشکسالی را بگذرانیم.

¢ بارندگی مختص قزوین نیست

عبدالمحمد زاهدی استانداری قزوین در این خصوص می‌گوید: بارندگی مختص قزوین نیست و موجی از بارش کشور را درگیر می‌کند، میزان دقیق آن اعلام ‌نشده است، اما در غرب کشور شدید خواهد بود و ما آمادگی کامل داریم و نقاط آبگیر را شناسایی و امکانات لازم را فراهم کردیم و مشکلی پیش نمی‌آید. ممکن است آب‌گرفتگی معابر را داشته باشیم که نمی‌توانیم کاری کنیم انشاا... خسارتی نخواهیم داشت.

¢ سیل را به خدا می‌سپاریم

علی رحمانی در این خصوص می‌گوید: با امکانات موجود و محلی، سیل تا اینجا مهار شده است در این چند روز که هوا مساعد است در دو نقطه شهرستان مقاوم‌سازی به‌وسیله بیل زنجیردار صورت گرفته و مسیرهای سیل را مشخص کردیم و در حال تثبیت موقعیت هستیم.

وی می‌گوید: اگر بارندگی آخر فروردین نیز در حد بارندگی قبلی باشد با شرایط موجود در بوئین‌زهرا مشکلی نخواهیم داشت و اگر میزان بارندگی بیشتر باشد، خیلی بعید می‌دانم بیشتر شود، باید تدبیر دیگری بیاندیشیم باید منتظر باشیم و ببینم خدا چه می‌خواهد.

رحمانی بیان می‌کند: در شهرک صنعتی آراسنج یک سیل بند احداث‌شده است، اما مردم یک خاک‌ریز عمود بر آن زدند تا سیل به مزارع آن‌ها سرریز نکند، باید تدابیری اندیشیده شود که در صورت خسارت به این مزارع مردم بتوانند جبران خسارت دریافت کنند.

وی اضافه می‌کند: اگر در این شهرک سیل بیاید با توجه به واحدهای تولیدکننده موجود مواد شیمیایی با آب سیل ترکیب می‌شود و خطرات بسیاری را به همراه دارد و فاجعه محیط زیستی و انسانی رخ می‌دهد که باید موردتوجه قرار بگیرد.

فرماندار بوئین‌زهرا همچنین تصریح می‌کند: رودخانه خررود تاکنون مهار شده است، اما اگر در بالادست تقسیم آب به اسپرورین و شال و تاکستان به‌خوبی صورت نگیرد، شاهد ایجاد مشکلاتی خواهیم بود.

¢ تلفن‌های بی‌پاسخ فرماندار البرز

اگرچه گروسی فرماندار البرز عملکرد شهر الوند را الگویی مناسب برای دیگر شهرهای قزوین در مقابله با سیل می‌دانست، اما تماس‌های مکرر ایسنا با وی بدون پاسخ ماند و گویا این گزارش الگو محور صرفاً برای استاندار تهیه و تنظیم ‌شده است.

¢ آوج برای مقابله با سیل آماده است

مهدی افتخاری در خصوص آمادگی مقابله با سیل می‌گوید: بعد از زلزله سال 81 خانه‌های مسکونی نوسازی شدند، بنابراین مشکل خاصی در این حوزه نداشتیم، خانه‌های در مسیر سیل شناسایی شدند و دو مورد در جای امن سکونت داده شدند.

وی تاکید کرد: اغلب مردم از خانه‌های قدیمی‌شان به‌عنوان انبار علوفه و اصطبل استفاده می‌کنند که بیشترین آسیب سیل نیز در این زمینه بود، ارزیابی در حال انجام است و برای نگهداری احشام مکان‌هایی در نظر گرفته ‌شده است. همچنین روستاهایی که مشکل داشتند داربست‌هایی در اختیارشان قرار دادیم که در کنار خانه خود محلی برای احشام احداث کردند و با چادر و پلاستیک پوشانده شده است که در صورت دریافت تسهیلات در این حوزه‌ها نیز نوسازی صورت می‌گیرد.

افتخاری تاکید می‌کند: مصوبات قبلی را هنوز داریم و در آماده‌باش کامل هستیم، لایروبی‌های لازم انجام ‌شده و بسترسازی رودخانه‌ها در حال انجام است و شهرستان آماده است. همچنین محل اسکان ضروری در نظر گرفته‌ شده است و به مردم نیز توصیه می‌شود که مراعات کنند و احشام را به رودخانه‌ها نبرند و در صورت اینکه خانه‌شان آسیب‌پذیر است به محل اسکان مراجعه کنند.

¢ در تاکستان مشکلی نداریم مگر اینکه سیل شدید باشد

رضا طاهری فرماندار تاکستان نیز می‌گوید: در حال حاضر رودخانه‌های ابهر رود و خررود به‌عنوان دو رودخانه مهم و دائمی استان را با سد و بند خاکی کنترل کردیم و تمهیدات لازم انجام‌شده است، اما تا وقتی‌که سد خاکی است این نگرانی وجود دارد که حجم آب بالا برود و شسته شود، بنابراین نگهبان گذاشته‌ایم در حالی‌ که برای رفع نگرانی‌ها باید از بندهای بتنی استفاده کرد.

وی ادامه می‌دهد: بندها باید بتنی با دریچه‌های هیدرولیکی باشد که با تنظیم دریچه‌ها میزان آب تنظیم شود تا نگرانی برای شهر وجود نداشته باشد و کشاورزان نیز بتوانند از این آب استفاده کنند که این امر نیازمند اعتبار است.

فرماندار تاکستان تاکید می‌کند: در حال حاضر به‌صورت خاکی و بندی و نگهبانی این کار را انجام دادیم، اما هنوز اعتبارات و کارهای عمرانی باقی‌مانده است، با این‌ حال اگر بارندگی شدید باشد مشکلی به آن صورت نداریم مگر این‌که سیل شدید باشد.

¢ اگر بارندگی مثل قبل باشد، مشکلی نخواهیم داشت

احمدپور نیز در این خصوص می‌گوید: بند زیاران در حال تخلیه است و آب را به کانال مادر قزوین هدایت می‌کنیم و یک‌بخشی هم وارد تالاب می‌شود و برنامه‌ریزی توسط آب منطقه‌ای صورت گرفته است، آب سد طالقان نیز تخلیه و در کانال‌های مادر و بخشی به رودخانه زیاران هدایت می‌شود و مشکل خاصی نداریم.

فرماندار آبیک ادامه می‌دهد: ظرفیت سد طالقان تا اواسط اردیبهشت‌ماه تکمیل خواهد شد بنابراین اگر بارندگی مثل قبل باشد باید با مجموعه آب منطقه‌ای البرز و فرماندهی طالقان هماهنگی کنیم که جلوی سد را ببندند و ده مترمکعبی که تخلیه می‌کنند فشاری بر سیلاب نباشد.

به گزارش ایسنا، چندی است که کارشناسان هواشناسی از وقوع بارش با حجم وسیعی در اواخر فروردین‌ماه خبر داده‌اند، اما وقوع سیل در استان قزوین برای مدیران باورپذیر نیست و متاسفانه موضوع سیل و مدیریت آن در استان مورد توجه جدی قرار نگرفته و فقط زمانی که  سیلاب  مخربی جاری شود  توجه مسئولین و متخصصین به آن جلب می‌شود، قطعاً با بارشی بیش از بارندگی قبلی برخی از مدیران غافلگیر خواهند شد؛ در حالی ‌که سیل علیرغم همه پیچیدگی‌هایش قابل‌بررسی و مطالعه بوده و می‌توان در جهت مهار و کاهش خسارات آن و حتی بهره‌برداری اقتصادی از آن راه‌حل‌های مناسبی جست‌وجو کرد، به شرطی که مسئولان احتمال وقوع سیل را جدی بگیرند.